20.06.2012 tarihinde kabul edilen ve 30.06.2012 tarihinde 28339 nolu resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren, 39 madde ve 8 geçici maddeden oluşan iş sağlığı ve güvenliği yasasının ve 01.01.2013 tarihinde uygulanmaya başlanmasına günler kala bakanlık tarafından 81 ilde İSG Kanunu tanıtım semineri Malatya’ da 03.12.2012 tarihinde Anemon Otelinde geniş bir katılım ile bakanlık temsilcileri tarafından yapılmıştır. Geniş bir katılım derken yine her zaman olduğu gibi çoğunluk Mali Müşavirlerden oluşmaktaydı. İşveren ve işçi temsilcileri azınlıktaydı. Sanki memlekette bulunan tüm çalışanları mali müşavirler çalıştırmaktadır. Türk Ticaret Kanun’unda olduğu gibi bu yasa sadece bizim için çıkmış gibi ve bizim sahiplenmemiz beklenmektedir. Tüm işverenleri ve işçileri kapsamaktadır. Özel ve kamu ayrımı yapılmaksızın.
İş sağlığı ve güvenliği konusu ilk kez müstakil bir kanun da ele alınmıştır. Daha önceleri iş kanunlarının içerisinde bulunmaktadır.
Kuralcı bir yaklaşım yerine önleyici bir yaklaşım ile iş kazası olmadan önce önlem almaya yöneliktir. Bu düşünce yapısı ile;
Bu kanunun amacı ; İş yerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ve mevcut sağlık ve güvenlik şartlarının iyileştirilmesi için işveren ve çalışanların görev, yetki, sorumluluk, hak ve yükümlülüklerini düzenlemektir. Madde.1 İşyerlerin de gerekli tedbirlerin alınması amaçlanmaktadır. Tüm sorumluluk işverenlere aittir. İşveren işyerleri ile ilgili risklerin tespit edilmesi, çalışanlarını bilgilendirme, eğitim vermek ve risklere karşı tedbir almak zorundadır.
Bu kanunun kapsamı ; kamu ve özel sektöre ait bütün işlere ve işyerlerine, işyerlerinin işveren, işveren vekili, çırak ve stajyerler de dahil olmak üzere tüm çalışanlarına faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanır. Özellikle şunu unutmamak gerekiyor çalışan sayı sınırlaması yoktur.
Bu kanunun istisnaları ; Türk Silahlı kuvvetleri, genel kolluk kuvvetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığının faaliyetleri.
- Afet ve acil durum birimlerinin müdahale faaliyetleri.
- Ev hizmetleri.
- Çalışanı olmadan kendi nam ve hesabına mal ve hizmet üretimi yapanlar.
- Hükümlü ve tutuklulara yönelik, iyileştirme kapsamında yapılan işyurdu, eğitim, güvenlik ve meslek edindirme faaliyetleri. Madde.2 kanun koyucu tarafından tespit edilmiştir.
İşyerleri çok tehlikeli, tehlikeli ve az tehlikeli işler olarak tasnif edilmiştir. İşyeri Tehlike sınıfı ise 5510 sayılı kanunun 83 md. dikkate alınarak bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilecektir. İşyerinde yapılan asıl iş dikkate alınacaktır.
Bu kanun kapsıma giren tüm işyerlerinde işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı çalıştırılma yükümlüğü getirilmiştir. Çok tehlikeli işyerinde A sınıfı , tehlikeli işlerde B sınıfı, az tehlikeli işlerde C sınıfı iş güvenliği uzmanı çalıştırılacaktır.
Öncelikle işverenlerin işyerleri ile ilgili tehlike sınıfını bilmeleri veya öğrenmeleri gerekmektedir. Şu an yürürlükte olan 25 Kasım 2009 tarihinde 27417 nolu resmi gazetede yayımlanan İş sağlığı ve Güvenliğine ilişkin tehlike Sınıfları Listesi Tebliği ne bakabilirler.
Çünkü bu kanunun yürürlük ile ilgili olan 38 maddesinde ;
İş yeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı çalıştırma yükümlülüğü başlangıç tarihleri farklılık göstermektedir.
1- Kamu kurumu ve 50’den az çalışanı bulunan az tehlikeli işyerlerinde 30.06.2014 tarihinden itibaren,
2- 50’den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli işyerlerinde 30.06.2013 tarihinden itibaren,
3- Buda demek oluyor ki, yukarda bulunan işyeri tanıma girmeyen yerlerde 01.01.2013 tarihinden itibaren.
4- 51 ve daha fazla çalışanı bulunan tüm az tehlikeli, tehlikeli, çok tehlikeli işyerlerinde 01.01.2003 tarihinden itibaren.
Birde bu yasanın getirmiş olduğu bir yenilikte 10. Maddesidir. Bu madde, Risk Değerlendirmesi, kontrol, ölçüm ve araştırmadır. İşveren işyerine ait risk değerlendirme raporu oluşturmak zorundadır. Risk değerlendirme raporunu hakkında çalışanlarına bilgi vermek mecburiyetindedir. Bu raporu 01.01.2013 tarihine kadar yapmak gerekiyor.
Bir yenilikte iş kazalarının 3 iş günü içinde sadece Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılmasıdır.
50 ve daha fazla çalışanı bulunan İşverenler işyerinde iş sağlığı ve güvenliği kurulu oluşturmak zorundadır. Madde.22
İşyerlerin de acil durum planları hazırlanacak.
10 ‘dan az çalışanı olan az tehlikeli işlerde bakanlar kurulu kararı ile işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı desteği verilecektir.
Tüm işveren ve çalışanlarına duyurulur.
Güvenle Büyü Türkiye.
Murat DEMİR
Mali Müşavir.
