Doğal-Kültürel Miras Zengini Yukarı-Aşağı Fırat Havzasının Değerlendirilmesi konulu Tarihi Kentler Birliği Toplantısına; Malatya Valisi Aydın Baruş ve Malatya Büyükşehir Belediye Başkanı Selahattin Gürkan’ın yanısıra Tarihi Kentler Birliği Başkanı ve Kahramanmaraş Büyükşehir Belediye Başkanı Hayrettin Güngör, Şanlıurfa Büyükşehir Belediye Başkanı Zeynel Abidin Beyazgül, ÇEKÜL Vakfı Başkanı Prof. Dr. Metin Sözen, İl Belediye Başkanları, ilçe belediye başkanları ve yöneticileri katıldı.
Gürkan: Kayısı bizim tarihimizle özdeşleşmiştir
Toplantının açılış konuşmasını Malatya Büyükşehir Belediye Başkanı Selahattin Gürkan Yaptı. Tarihi Kentler Birliği toplantısının Malatya’da yapılmasından büyük bir onur duyduğunu ifade eden Başkan Gürkan: “Malatya’da sizleri görmek ve ağırlamak bizlere onur verdi. Kayısı festivalimiz ile aynı güne denk gelmesi ve başka misafirlerimizin olması nedeniyle siz değerli misafirlerimize yeterli zaman ayıramadık.
Dünya’nın kayısı başkenti olan Malatya’mızda bu yıl ki temamız olan ‘Güneşin Altın Yumurtası’ Kayısı Festivalimizi gerçekleştiriyoruz. Kayısı Malatya’mız için çok büyük nimettir. Kayısının Türk tarihi ile özdeş bir yapısı vardır. Kayısı 5 bin yıl önce Türkistan da var olmuştur. Türklerin Anadolu’ya göçüyle birlikte Malatya’mıza gelmiştir. Kayısı Türk tarihi ile özdeştir. Malatya’da ikinci anayurtla özdeştir. Çünkü Malatya’ya gelen kayısı burada bir hayat bulmuştur. Malatya’yı tarif ederken bir taraftan insanlık medeniyetinin başladığı yerin adıdır diyoruz. Türk İslam tarihi açısından da Anadolu’yu Ana Yurt Yapan Destan şehir diyoruz. Dolayısıyla kayısı bizim tarihimizle özleşmiştir.” dedi.
Kortej Yürüyüşüne katılan tüm hemşerilerime teşekkür ediyorum
Güneşin Altın Yumurtası Kayısı Festivalinin startını 16 Temmuz’da gerçekleştirdikleri kortej ile verdiklerini ifade eden Başkan Gürkan, “Kortej yürüyüşü ile başlayan Kayısı Festivalimiz vatandaşlarımız tarafından büyük coşkuyla karşılandı. Sizlerle şunu paylamak istiyorum ki kortej yürüyüşümüzde Türkiye’nin özlediği bir tablo vardı. Binlerce, on binlerce insan katıldı. Ordu Komutanı, Garnizon Komutanı, Bütün siyasi patilerin il başkanları, Milletvekillerimiz herkes oradaydı. Bütün temsilcilerimiz kortej yürüyüşündeydi. Malatyalılar şu mesajı verdi; Dün Anadolu’yu anayurt yapan bu şehrin insanları bugün de Gönül Belediyeciliğinin, dostluğun, kardeşliğin mesajını verdi. Malatya geçmişte kahramanlık destanları yazdı. Danişmentgazi, Battalgazi destanını yazdı. Bu destanlara yeni bir destan; Gönül Belediyeciliği ve kardeşlik destanı yine Malatya’da yazılıyor. Bu konuda hemşerilerime çok çok teşekkür ediyorum.” ifadelerini kullandı.
Evliye Çelebi Malatya’yı Seçkin İnsanların Şehri olarak tanımlıyor
Malatya’nın tarihi hakkında da bilgiler veren Başkan Gürkan: “Malatya’nın 10 bin yıllık geçmiş tarihi var. İlk yerleşim yeri Karakaya Barajı sınırları içinde kalan Ağılyazı’daki Caferhöyük’tür. İkinci tarihi yerleşim yeri insanlık tarihinde önemli bir merkez olan Aslantepe’dir. Aslantepe deki kazılar 1931 yılında Fransızlar tarafından başlatılıyor. 1937 yılına kadar devam ediyor. 1960’lı yıllardan sonra İtalya ekipleri tarafından kazılar başlıyor. Buradaki bulgular Aslantepe’nin; Dünyadaki ilk yerleşme yeri, ilk saray devleti, ilk mühürleme işlerinin yapıldığı, ilk muhasebe kayıtlarının tutulduğu ve ilk olarak taş devrinden demir devrine evirilmesini kanıtlamıştır. Bu anlamda Malatya dünya tarihi açısından çok önemlidir. Evliya Çelebi Malatya’yı seçkin insanlar şehri olarak tanımlıyor. Bu güzel diyarın bütün misafirlerine hoş geldiniz diyorum. Ve sizleri burada görmekten onur duyuyorum.
Malatya için Anadolu’yu anayurt yapan destan şehir derken laf olsun torba dolsun mantığı ile hareket etmiyoruz. Malatya gerçekten de Selçuklu zamanında şehzadeler şehri olarak anılmıştır. Malatya’dan yetişen zatlar, Anadolu’nun fethinde büyük rol oynamışlardır. Hüseyin Gazi, Battalgazi’ler bu fetihlerin bilinen birkaç isminden biridirler.” Şeklinde konuştu.
Başkan Gürkan daha sonra şehrin tanımını yaptığı konuşmasında şunları söyledi:
“Yaratılışa ilişkin pek çok şey daha görünürdür şehirde. Bu yüzden ayrıca kıymetlidir şehir.
Çünkü şehir; ağaçtır, kuştur, güneştir, buluttur, insandır nihayeti. Şehir herkestir çünkü. Şehir renktir.
Çok olanın az olanın aynı yoldaki doğal, o eşsiz ahengidir; hayatın ta kendisidir yani, zerre zerre bütüne gitmenin özetidir, bütünlüktür şehir.
Aynadır. Herkese açık olandır. Herkese, hiç ayırt etmeden herkese çağırısı olandır. Bu ahenge karışmak, tam olmaya, tekamül etmeye bir nebze olsun yaklaşma ümidi ile şehrin çağrısına, davetine hizmetle icabet etmenin; 2023’ün Türkiye’sini, 2071’in Türkiye’sini inşa etmede paydaş olabilmenin sorumluluğunu duyuyoruz.” dedi.
Güngör: TKB’nin kurulmasında emeği geçenlere teşekkür ediyorum
Büyükşehir belediye Başkanı Selahattin Gürkan konuşmasının ardından Tarihi Kentler Birliği Başkanı ve Kahramanmaraş Büyükşehir Belediye Başkanı Hayrettin Güngör bir konuşma yaptı.
Tarihi Kentler Birliği Bölge Toplantısına nazik ev sahipliğinden dolayı Malatya Büyükşehir Belediye Başkanı Selahattin Gürkan’a teşekkür eden Güngör, “Büyük Anadolu medeniyetler beşiğinin mirasçısı Türkiye’mizin bu misyona sahip çıkmasında çok önemli bir fonksiyon icra ettiğine inandığım Tarihi Kentler Birliğinin kurulmasında ve bugünlere gelmesinde emeği geçen kurucu başkanlarımıza, ayrıca Çekül Vakfı Başkanı Prof. Dr. Metin Sözen hocamıza katkısı ve desteklerinden dolayı öncelikle teşekkür ediyorum.
İçinde yaşadığımız yüzyıl modernite her alanda olduğu gibi şehir pradigmasını da değiştirdi. Bu etki dalga dalga dünyayı kasıp kavurduğu gibi şehirlerimizi de ciddi olarak vurdu ve etkiledi. Şehirlerimizin mimari dokusu değişti. Hem batı hem de doğu da şehrin oturduğu odak noktalarında ciddi kaymalar ve sapmalar meydana geldi. Ve biz özellikle Anadolu’muzda birçok şehri kaybetmeyle yüz yüze kaldık.
Bu üstünde derin bir muhasebe duygusuyla düşünmemizi gerektiren trajik bir durumdur. Biz bu durumla çok ciddi bir şekilde yüzleşmeliyiz. Bana göre Tarihi Kentler Birliğinin en önemli misyonlarından biri bu olmalıdır.” dedi.
Fırat Havzası birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır
Başkan Güngör, toplantının başlığını oluşturan Fırat Havzası hakkında da bilgiler vererek, bu toprakların birçok medeniyetlere ev sahipliği yaptığını ve gün yüzüne çıkarılan ve çıkarılması gereken bu medeniyetlerin gelecek nesillere aktırılması için işbirliği içerisinde çalışması gerektiğini söyledi.
Tüfenkci: Malatya Gastronomi alanında da önemli illerimizden biri
Tarihi Kentler Birliği Başkanı ve Kahramanmaraş Büyükşehir Belediye Başkanı Hayrettin Güngör’ün konuşmasının ardından kısa bir konuşma yapan Gümrük ve Ticaret eski Bakanı AK Parti MKYK Üyesi Malatya Milletvekili Bülent Tüfenkci de toplantının Malatya’da düzenlenmesinden dolayı büyük bir onur duyduklarını ve emeği geçenleri tebrik ettiğini söyledi.
Tüfenkci, “Malatya tarihi kültürel mirasları ve kayısısı ile olduğu kadar aynı zamanda mutfağı bakımından da Türkiye’nin önde gelen illerinden biridir. Gerek etli yemekleri gerekse vejetaryen yemekleri ile gastronomi alanında da Malatya’nın önemli bir potansiyelinin olduğunu belirtmek isterim.” şeklinde konuştu.
Baruş: Malatya medeniyetlerin buluştuğu bir nokta
Son olarak bir konuşma yapan Malatya Valisi Aydın Baruş ise yaptığı konuşmada özetle şunları söyledi:
“Değerli konuşmacılarımız Malatya’nın faziletlerinden bahsettiler. Malatya’nın ne kadar derin bir tarihi ve kültürü olduğundan da bahsettiler. Gerçekten Malatya medeniyetlerin buluştuğu bir nokta ve bunun geçirmiş olduğu kültürel zenginliğe sahip. Tabii ki bizim vazifemiz bu kültürel zenginliği layığı ile muhafaza etmek, geçmişte her ne kadar tahrip ettiysek göz yumduysak artık yeter. Bugünden sonra artık buna hiç tahammülümüz yok. Çekül Vakfı başkanımız Metin Sözen hocamız bu konuda Türkiye'de Tarih ve Kültür bilincinin oluşmasında ve yerel yönetimlerde bunun oluşturulmasında çok büyük rol oynadı. Hocam sizi saygı ile selamlıyorum, emeğiniz çok büyük Türkiye'de. İnşallah sizin bu başlatmış olduğunuz, uyandırdığınız bu şuur bütün şehirlerimize yayılır ve şehirlerimiz en azından ellerinde kalan kültür değerlerini koruyarak bu kimliklerini muhafaza etme noktasında ellerinden gelen gayreti sarf ederler.
Şehirler yaşam yeridir, şehirler mekândır ama aynı zamanda şehirler, medeniyete insanlar nasıl baktığınızı gösterir. O açıdan şehirlerimizi korumamız, Kültür değerlerimizi, tarihi değerlerimizi korumamız, onları yok etmeden sahip çıkmamız lazım.
Çekül Vakfı'nın ve Tarihi Kentler Birliği’nin yapmış oldukları kültürel çalışmalar gerçekten çok değerli. Yani biz elimizdeki değerlerimizin ne olduğunu biliyor muyuz ve gelecek nesillere hangi eserlerimizi bırakacağımızın bilincinde miyiz? Bunu oluşturma açısından Malatya'da yapılan bu toplantı da çok önemli. İnşallah aşağı ve yukarı Fırat havzalarının Kültür değerlerinin neler olduğu, kültür değerlerinin bizim için ne anlam ifade ettiği ve gelecekte bunlarla ilgili hangi çalışmaları yapmamız lazım bu konuda çok değerli görüşlerini fikirlerini alacağız.
Ben bu toplantının organize edilmesinde emeği geçen Çekül Vakfı Başkanımız Sayın Metin Sözen hocamıza ve Tarihi Kentler Birliği’nin başkan ve üyelerine çok teşekkür ediyorum.”
Yapılan konuşmaların ardından Kayısı temalı mini bir defile yapıldı. Daha sonra da Halk Dansları Topluluklarının gösterileri sergilendi.
