Sınavlar, çoğu üniversite öğrencilerinde strese, baskıya, heyecana, sınav kaygısına, korkuya neden olabilmektedir.
Sınav sürecini daha sağlıklı ve rahat atlatabilmek için aşağıdaki önerilere uymak yardımcı olacaktır.
1. Sınava Kayıt
Sınava hazırlığın ilk adımı olan sınavlara kaydı kaçırmamak adına takip gereklidir. Kayıt aksatıldıysa, mutlaka yönetimle ya da dekanlıkla mutlaka iletişime geçerek sınavlara katılımın mümkün olup olmadığı veya gelecek dönemi beklemeli, öğrenilmelidir.
2. Konuların Toplanması
Sınavlardan iki ay önce örneğin kütüphanelerden, internet üzerinden gerekli materyallerin temini başlamalı. Böylece sınava sayılı günler kala fotokopilerle savaşın, pahalı kitap alımların yarattığı stresten yaşamamak mümkündür.
Materyalleri tarih ve konu alanlarına göre sıralamak bir düzen sağlamaktadır. Bu yöntemle sınav konusunun aranması ve tekrarı kolaylaşmaktadır.
3. Ders notları
Gerekli kitapların dışında önemli ders notlara sahip olunduğundan emin olunmalıdır. Aksi takdirde öğrencilerden aldıkları ders notlarını vermeleri rica edilebilir. Ayrıca diğer öğrencilerle ders notların karşılaştırılarak, sınav için gerekli içeriklerin eksiksiz olması açısından kontrol edilebilir.
4. Kendine Has Öğrenme Stilini Fark Etmek
4 çeşit öğrenme stilleri vardır:
İşitsel öğrenen, bilgileri duyduğunda en iyi kaydeder. Bu tür öğrenciler öğreneceği bilgileri kaydedip tekrar tekrar dinlemek veya sesli okumak ta yardımcı olabilmektedir.
Görsel öğrenen, gördüğünde veya kendi okuduğunda konuları aklında tutabilmektedir. Sınava hazırlık olması açısından küçük küçük yazılı notlar alabilir. Zihninde konu içeriğiyle ilgili grafikler veya resimler üretmesi faydalı olabilmektedir.
Konuşarak öğrenen en iyi tartışarak veya konuşma esnasında öğrenebilmektedir. Bunun için başkalarıyla konuşmalı, başkalarına soru sormalı, gruplarla iletişime geçmeleri doğru olmaktadır.
Motor öğrenme tipi ise hareket ederek öğrenmektedir: ders çalışırken hareket eder, gezinir, kendi dener, deneyimler, yemek yer. Hareket ederken mimik ve jestini kullanmak yardımcı olabilmektedir.
Bu dört tipi birbirinden kesin ayırmak mümkün olmadığı için, öğrenci, kendi efektif öğrenme metoduyla farklı stilleri kombine edebilir.
5. Hedefler Belirlemek
Başarılı olmak isteyenin somut hedefleri olmalıdır: Bunlar örneğin sınavları geçmek, sınavlarda çok yüksek notlar almak, bilgi yelpazesini geliştirmek olabilir. Sorulması gereken sorular: Bu hedef için ne kadar çalışmalı? Hedefe ulaşmak için en iyi şekilde nasıl çalışmalı?
6. Çalışma Planı Hazırlamak
Öğrenme tiplerini baz alarak sınava hazırlanmak için haftalık veya aylık plan hazırlanır. Bunun için en uygunu yedi hafta öncedir. Öğrenmesi gereken konuları ve nasıl yetiştirebileceği şekilde plana yazmalı. Bir plana öğrenme hedefleri, sorumluluklar, ihtiyaç duyulan materyaller, tarihler yazılabilir. Başka bir plana hangi günlerde ve hangi zamanlarda hazırlanacağını not edebilir. Bir günde farklı farklı konulara çalışırsa, bir konuyla sınırla kalmayacağı gibi, zaman baskına uğramaz ve yeni konu alanlara geçişler kolaylaşabilmektedir.
Yeterince araların olmasına dikkat edilmelidir. Plana uyamadığı zamanların olması motivasyon, düşüklüğüne yol açmamalıdır. Öğrencilerin daha dengeli olabilmeli için düzenli uğraşılarını da örneğin spor, arkadaşlarla buluşmalar, plana eklemeliler. Hayatlarında değişiklik ve bu şekilde çalışmalarını ödüllendirmek iyi gelecektir.
Hareket/spor stres azaltmanın en ideal yoludur. Dolayısıyla ders aralarında yapılması uygundur. Düzenli spor ise kan dolaşımını uyarmakta ve vücutta stres hormonlarını gidermektedir. Kafayı yeni bilgilere yer açmak için boşaltmakta ve mutluluk hormonları salgılanmaktadır.
7. Çalışma Alanın Düzeni
Öğrenci, çalışma alanını öyle düzenlemeli ki, kendisini iyi hissetmeli ve iyi odaklanabilmelidir. Sonuç itibariyle sınava hazırlık aşamasında zamanını orada geçirecek.
Konforlu, ergonomik bir çalışma sandalyesi, odanın iyi ışıklandırması ve yeterince havalandırılması oldukça önemli. Çalışma esnasında dikkati dağıtan her şey çalışma alanından uzaklaştırılmalıdır.
8. Sınava Hazırlık
Öğrenci için zor olsa da, kendini toparlamalı, içindeki sese karşı direnmeli ve sınavdan en geç altı hafta önce çalışmaya başlamalıdır. Çoğu zaman ders çalışmaya başlamak ders çalışmaktan daha zordur. Fakat sınava hazırlanmak değecektir. Dolayısıyla motivasyonunu yüksek tutmalıdır.
Bol su tüketmelidir. Günde en az iki litre su içmek konsantrasyonunu artırmaktadır. Gazlı içeceklerden uzak durmalı. Vitamin C (limon) vücut direncini artırmaktadır. Sınav öncesi soğuk algınlığı karşı kendini korumalıdır.
Bunun için ayrıca sağlıklı beslenmeye özen göstermelidir. Karbonhidratlı besinler (patates, pirinç) ve çikolata enerji vermektedir, fakat 20 dakika sonra ağırlık çökebilmekte ve ders çalışmak güçlenebilmektedir. İçerdiği vitaminler açısından değerli ve beyni besleyen atıştırmalıklar (fındık meyveler vb.) tercih edilmelidir. Çikolata yerine meyve ve sebze tüketilmelidir.
9. İnterneti Kapatmak
Bilgisayarda öğrenmek zorunda olan öğrenci, kendisini internette gezinirken yakaladığında derslerdeki ilerleme durumunu internet kapalıyken önce kontrol etmeli. Buna rağmen internette gezinmekten vazgeçemeyen kendine günün belli bir saatini belirlemelidir; en uygunu aralarda veya günlük planın sonunda ödüllendirmek amaçlı internette gezinebilir.
10. Sınava Hazırlıkta Tipik Yanlışlardan Kaçınmalı
Sadece internet rahatsız etmez, ertelemek te sınava hazırlanmaktan alıkoyabilmektedir.
En çok yapılan yanlışlar:
Sınav günü öncesi akşam çalışmaya başlamak. Buna, önceden hazırlanan çalışma planı ve buna sadık kalarak karşı koyulmalıdır.
Geceleri uyumak yerine ders çalışmanın çalışma kapasitesinin düşüşüne sebebiyet vermektedir. Gündüz öğrenilenler geceleri uykuda içselleştirilmektedir. Az uyuduğunda insan, beyin daha az şey hafızaya kaydetmektedir. Derin uykunun sekte uğramaması büyük önem arz etmektedir.
Ertelemek: Sınava hazırlanmaktan kaçanlar, kendince ‘acil ve çok önemli’ yapılması gereken şeyler bulmaktadırlar: ev temizlemek, internette gezinmek, eş, dost ziyaretleri gibi. Genelde mükemmelliyetçiler başarısız olacaklarından korktukları için kaçış eğilimi göstermektedirler. Oysa ders çalıştığı her dakika stresi azaltacaktır.
Plan, somut hedeflerle ve bunlara ulaştığında kendine küçük ödüllerle kaçışı önleyebilir.
11. Başkalarından Olumsuz Etkilenme
Diğer öğrencilerin az çalıştıklarına dair beyanları kafa karışıklığına yol açmaması için kendi ihtiyacı doğrultusunda hazırladığı çalışma planına öğrenci tutarlı, kararlı bir şekilde uymalıdır.
12. Sakin Kalma
Sınav tarihi yaklaştıkça fanatik bir şekilde öğrenci kendini derz çalışmaya kaptırmamalıdır, çünkü beyin aralıksız yeni bilgiler depolayamamaktadır. Hazırlık aşamasının son döneminde de (1 hafta kala) öğrenci yeterince aralar vermeli ve dinlenmek, enerji dolmak için boş zamanı olmalıdır. Sınav gününden iki gün önce hazırlıklar bitmelidir.
13. Dinlenmek Ve Ara Vermek
Öğrenci sınava bir gün kala yeni bir şey öğrenmemelidir. Notlarının üstünden geçebilir. En geç akşam notları bir kenara bırakıp dinlenmelidir: spora gidebilir, arkadaşlarıyla birlikte yemek yapabilir veya film izleyebilir. Sabaha dinç ve zinde olması için geç yatmamalıdır.
14. Sınav Günü
Vakitlice uyanmalı, duş almalı, hafif bir kahvaltı yapmalıdır ve isteğe bağlı tekrar notlarına göz atabilir. Olası aksilikler hesaplanarak evden biraz erken çıkmalıdır. Nüfus cüzdanını ve öğrenci kimliğini yanına aldığından emin olmalıdır.
15. Sınav Sırasında
Soruları dikkatlice okumalıdır. Yazılı sınavlarda soruları cevaplamak istediği şekilde bir taslak hazırlayabilir. Konsantrasyonunu korumak için çok su tüketmelidir.
Hiçbir şey hatırlayamama durumunda (blackout) öğrenci sakinliğini korumalıdır. Derin nefes almalıdır. Sınava hazırlık aşamasındaki durumunu zihninde canlandırabilir. Bu da işe yaramazsa başka bir soruya geçmelidir.