İsraf çoğaldığı zaman; yuvada, beldede, memlekette çok yakın zamanda fakirlik baş gösterir.
İsraf: Hayırlı olamayan menfaatsiz boş yere yapılan harcamalar israf kapsamındadır.
Ölmeyecek kadar yemek zarurettir. Ama doyuncaya kadar yemek lazım ise fazlası israftır.
İsraf malın uygun olmayan yerlere dağıtılmasıdır. Dinimizin yasakladığı şeylere yapılan harcamaların hepsi israftır.
“Ey Âdemoğulları, her mescit huzurunda ziynetinizi alın. Yiyin, için, israf etmeyin.” Çünkü Allah israf edenleri sevmez. İşte, israf bu ayette yasaklanmıştır.
“Malın israf ile saçıp savurma. Çünkü saçıp savuranlar şeytanın kardeşleri olmuşlardır. Şeytan ise Rabbine karşı çok nankördür.”
İsraf edenler, bu ayeti kerime ile şeytanın kardeşleri hükmünde gösterilmektedir. Müsrif insan da aynı zamanda Rabbine nankör olmuş demektir.
Allah firavunun kötülerken şöyle buyuruyor. “Çünkü firavun israf edenlerden haddi aşanlardan idi.”
Allah (c.c.) Lut kavmini de şöyle kötüler:
İsraf her çeşit anlamıyla yasaklanmıştır.
İSRAFIN ÇEŞİTLERİ
İsraf, malın boş yere harcanması diye bilinir. Aslında israf çok çeşitlidir.
1) Malı, kullanılmayacak şekle getirmek: Faydalı bir eşyayı faydasız hale getirmek. Onu bozmak veya işe yaramayan bir yere bırakmak israftır.
Tarlayı boş bırakmaktan tutun da hayvanları korumamak, onları ölüme terk etmeye kadar ne varsa hepsi israfa dâhildir.
2) Yiyecekleri iyi muhafaza etmeyerek çürümeye ve bozulmaya terk etmek. Ekmek, yemek israfı… Yıllık ekmek israfı 300 bin tondan daha fazla olduğu söyleniyorsa düşünmek lazımdır.
3) Malı kıymetinden aşağı fiyata satmak da bu da bir israftır. Bu aldanma israfın ta kendisidir.
4) Suyun fazla kullanılması da israftır: Sad abdestte fazla su harcadığını gören Efendimiz Hz. Muhammed (a.s.) Sad, büyük bir nehirde de abdest alırken dahi fazla kullandığın su israftır. Biz müslümanlar Peygamberimizin bu tembihatının neresinde olduğumuza çok iyi bakmalıyız.
Allah Rasulünün şu uyarısının neresinde olduğumuza bakalım: Bu ümmetten ileride dua ve temizlikte haddi aşan bir kavim gelecektir.
İSRAFIN SEBEPLERİ:
İsrafın çeşitleri sebepleri vardır. Bunlar;
1) SEFİHLİK: aklın az oluşu ile ileriyi düşünmemek.
2) ÖLÇÜSÜZLÜK: İsraftan haberi olmaz. İsraf akla gelmez. Hatta onu cömertlik sayar.
3) RİYA ve GÖSTERİŞ: İnsanlara iyi görünmek için bir takım lüzumsuz şeylerin alınması ve yapılması
4) MODA: Moda takibi değişen moda ile masraf kapıları açmak. Elbette ki israfın en büyüğüdür.
“Yiyiniz, içiniz, giyininiz ve tasadduk ediniz. Fakat israf ve kibir etmeden boş sözü, çok suali ve mal ziyan etmeyi bırakınız.” Buyurur Allah Resulümüz.
İsraf: zengin ile fakir arasındaki dengeyi bozar. Zengine kibir fakire de haset ve düşmanlığa sevk eder.
Lüks: zengini yıkar, kâfirlerin sefaletini kat kat arttırır. İsraf edildiğinde zenginlikten eser kalmaz.
Allah’ın Rasulü:
“İktisat edeni Allah zenginleştirir. İsraf edeni fakirleştirir. Allah’ı zikredeni (Allah ) sever.”
Selçuklu sultanına bir kuzu kızartması sunulunca canı sıkıldı ve yemeği yemedi. Sebebi sorulunca;
“Bu kuzu bir kişiyi doyurur. Ama kuzu büyütülür koyun olsaydı 20 kişiyi doyurur. Bundan böyle kuzu kesmeyi yasaklıyorum.”
Düğünde israf,
Ölümde çelenk israfı,
En büyük israf; İsrafın en büyüğünü Mevlana bildiriyor: “En büyük israf, ömrün beyhude yere sarfıdır. Çünkü bir saatlik ömür (Parayla pulla geri çevrilemez.)”
En büyük israflardan biride fazla yemek yemektir. Çünkü Müslüman az yemeli ve yediği vakit mutlaka az yemek ile ittika etmelidir.
Mehmet Emin YAĞMUR
Orduzu Kireç Ocağı Camii İmam-Hatibi
İLAHİYATÇI-İKTİSATÇI
yagmurhoca@hotmail.com