TBMM İnsan Hakları inceleme komisyonu tarafından TSK’da son on yılda intihar olaylarının şehit sayısını geçmiş durumda olduğu açıklamasıyla birlikte kısa adı TEMAD olan( Türkiye Emekli Astsubaylar Derneği) Emekli, muvazzaf personelin özlük haklarının iyileştirilmesi, düzenlenen Disiplin Kanunu yasası, başta sosyal medya olmak üzere yazılı ve görsel basında geniş yer buldu.
Açıklamanın ardından harekete geçen TSK, intihar olayları ile ilgili alınan tedbirler ve nedenleri ile birlikte istatistiksel bilgileri kamuoyu ile paylaştı.
Genel olarak askerlik yükümlülerinin bir kısmı sivil yaşantısındaki madde bağımlılığı, aile içi ve ekonomik sorunlar gibi meselelerini kışlalarına taşımak durumunda kaldığı, söylenenin aksine son yıllarda alınan tedbirlerle intihar vakalarında önemli azalmalar kaydedildiği açıklaması yapıldı.
Askerlik yükümlülerinin dışında muvazzaf subay, astsubay ve uzman askerlerden TEMAD’ın açıklamalarıyla milliyet yazarı Tunca Bengin’in astsubaylar neden intihar ediyorlar konulu yazısında, profesyonel askerler içerisindeki en yüksek intihar oranı ise astsubaylarda. Sadece 2012’nin son bir aylık döneminde (13 Kasım-10 Aralık) 6 astsubay intihar etti. 2012’nin son 8 aylık verilerine göre de bu rakam 13-14 civarında. Hepsinin görev yerleri farklı. Aralarında denizci de var havacı da. Çoğu da 30’lu yaşlarda.
TSK intiharların birinci nedeni olarak genelde “bilinmiyor” açıklaması yapsa da TEMAD’a (Türkiye Emekli Astsubaylar Derneği) göre durum açık ve net.
Ekonomik nedenler, mobing, keyfi uygulamalar, eşitsizlik astsubayları bunaltıyor. Umutsuzluk ve geleceğe olan güvensizlik de intiharları tetikliyor ifadesinden hareketle;
TSK Askerlik yükümlülerinin dışında, hassasiyet gösterdiği subay, astsubay ve uzman muvazzaf personel alımında ‘’askeri öğrenci olur’’ sağlık raporu aşamasında ince eleyip sık dokuduğu bilinmektedir.
Kısadan hisse mobing
Bir iletiyi paylaşmak istiyorum. ‘’ Askeri mevki hastanesinde bulunduğum sırada yüzlerce askeri öğrenci adayının velileri ile farklı illerden gelerek sağlık raporu almaya çalıştıklarını gördüm. Bunlardan birisi de bendim. Hastanenin bahçesinde beklerken yanıma bir rütbeli ve bir er geldi öğrenci velisi misiniz diye sordu, evet dedim, bana hastane bölgesinde bulunmanız yasak diyerek apar topar beni dışarı attılar. Bir şekilde tekrar içeri girmeyi başardım, psikiyatri polikliniğinin önünde kalabalığın ağlaştıklarını gördüm yaklaşık yirmi kadar kız ve erkek öğrenci adayı içinde benimde çocuğum vardı onar kişilik gruplar halinde psikiyatrist içeri alıyor muayenede adın soyadın nedir uzat elini cık dışarı teşhis ‘’Nevrotik kişilik’’ askeri öğrenci olamasın. İtirazlar sonuçsuz, klinik gözlem ve takip testine tutmadan nasıl karar verirsiniz, sonuç tamamen haksızlık.
Ne oluyor da bu kadar ince eleyip sık dokuduğunuz, sağlıklı profesyonel askerler bunalıma giriyor, intihara teşebbüs ediyor?
İçeriği açıklanmayan isimsiz mektup, birlikte görev yapan ve atama gören Astsubay, Kolordu Komutanı tarafından telefonla aranarak tehdit edilip suçlanıyor, yıllık izinli personeller izinden çağrılıyor, emirle kurmay başkanı makamında astsubayı aşağılarcasına hakarette bulunuyor, subay, astsubay eşleri orduevinde toplanarak o astsubay ve izinli olan diğer astsubaylar hakkında suçlamalarda bulunuyor, görevlendirilen emir subayı astsubayı arayarak çocuğunun hangi okulda okuduğunu sorguluyor ve fişleniyor. Astsubay yargıya taşıma noktasında bir üst makama dilekçe başvurusunda herhangi bir belgenin olmadığını kurum içi mesele olduğu cevabını alıyor. Psikoloji bozulan, bunalıma giren astsubay baskı ve tehditlere dayanamayıp zorunlu emekli olmak durumunda kalıyor. İntiharı düşünen astsubay psikolojik tedavi ve destek sonucu ölümün eşiğinden dönüyor.
Gündemde olan TSK Disiplin kanunu tasarısı, TEMAD açıklamasında, bir kısım maddelerinin, evrensel ceza hukuku yasaları ve Uluslararası İnsan Haklarına ilişkin metinlere uygun olmadığı ve bu haliyle TSK nde disiplin anlayışının süregelen yanlışlarını düzeltmeye yeterli olamayacağı, aksine amir, üst ve ast arasındaki saygı ve sevgi ortamını zedeleyeceği, TSK’den ayırma işlemlerine esas idari takdir yetkisinin genişletilmesi suretiyle personelin aidiyet duygusunu zedeleyici nitelikte düzenlemelere yer verildiğine dikkat çekmiştir.
Ordunun emektarı temsil eden astlar, emekli olunca da temsil tazminatı almadan psikolojileri bozuk şekilde aileleri ile sefalete mi terk ediliyor?
Astsubaylar pirince giderken bulgurdan mı oluyor. Birileri sürece taş mı koyuyor. Bilinmez…